Nhà thơ LÒ CAO NHUM
Sinh ngày 09/6/1955
Quê quán: Bản Lác, xã Chiềng Châu, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình
Dân tộc: Thái
Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Nhà báo Việt Nam, Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam, Hội VHNT các dân tộc thiểu số Việt Nam, Hội VHNT Hòa Bình...
Phác họa Phan Xi Păng
Phan Xi Păng
Sương mù quần đảo bay
Bão gió xoáy giật thổi
Mưa lở núi
Nắng nẻ nương
Mà con chim phải đứng
Con nai ngồi
Con chồn ngủ
Con dím phải ăn.
Đàn ông khoác súng kíp trên lưng
Cắp cán rìu bên sườn
Bước sải dài lên núi.
Đàn bà đeo lù cở
Bồng con thơ trước ngực
Cắm cúi bước theo chồng lên nương.
Lầm lũi ngang ngạnh
Khi ca hát đám cưới
Lúc khóc dài tang thương
Thiên nhiên không khắc khổ
Cười vọng núi
Múa nghiêng rừng
Yêu cháy lá ngón
Nhớ mòn vẹt lưỡi khèn
Người Phan Xi Păng
Dạng chân trên chóp núi.
Gốc trời
Trời hư hao
Nhưng trời có chân
Trời bang lang
Nhưng trời có gốc.
Tất thảy mặt trời, mặt trăng
Ngôi sao, mây gió
Chòm vương miện
Lấp lánh vàng
Đều về mặt đất.
Đất lành cho gốc trời mọc
Đất săn cho gốc trời đứng
Không có đất
Trời tươi tốt vào đâu?
Cây thốt nốt giữa bờ biên giới
Bờ ruộng không thẳng không queo
Không rộng, không hẹp
Chon von, xêng xang cây thốt nốt.
Sần sùi mà ngọt trái,
Xoè mặt trời xanh
Thắp nắng mây gió.
Có một đường chỉ vô hình
Phân nửa bờ ruộng
Bổ đôi thân cây
Cây thốt nốt lắc lư vô tư nghiêng ngả.
Rễ chùm uống nước ruộng này
Uống nước ruộng kia,
Cỏ xanh cũng không chia
Phương này phía nọ.
Chàng trai Căm Pu Chia
ruộng bên buông cày
Cô gái Nam Bộ bên này ngơi tay gieo sạ
Dưới vòm râm thốt nốt
Rôm rả mùa màng.
Ông nội tôi khai sinh miền đất
Như mọi họ mạc
Các cộng đồng
Đất nước
Ông nội tôi khai sinh miền đất.
Bắt đầu là gồng gánh núi non
Ở trong núi có mồ hôi của đá
Trong đá kết tinh nỗi khổ
Nỗi khổ ủ niềm khát khao.
Rồi ông vung dao phạt quang mầm đói
Ông chọc lỗ gieo hạt củ no
Sự sống ấm chân trời hoang sơ
Lá nón rách trầm tư canh mùa
Con rơm bù nhìn lật lờ mưa gió.
Mưa lũ bóc mảng nương xuống vực
Gió nóng hun cháy mùa vàng rực
Giặc càn rỡ đấm hố bom
sâu hoắm vườn nương
Ông vẫn đứng như cây bền rễ.
Gan lỳ không phó mặc
Sau lưng ông rồng rắn bao thế hệ
Vẽ lên mặt đất một quy luật sinh tồn
Thế hệ tôi chưa xa thế hệ ông
Nhưng cũng không còn gặp ông nữa
Ông khai khẩn đất đai
và ông đã về hòa với đất.
Tôi tha thẩn lòng mình từ mộ địa cánh rừng
ra mơn mởn vườn nương
Nơi ông từng đứng gan lỳ
suốt dọc triền mưa gió
Nghe mạch đất râm ran
vọng điều linh thiêng
Hỡi mọi sinh linh mặt đất
Trong ta trú ngụ một Thành Hoàng.
Mưa
Mẹ
Gió thổi mưa rơi
Giọt lúng liếng đầy vơi trong mắt.
Con trai tần ngần mưa hắt
Thủng thẳng buông cánh ná nhìn trời
Đám con gái nở chật nhà tiếng cười
Đàn chim sà vào khung dệt.
Mẹ rưng rưng chiều bếp
Tìm đốm than soi lòng mưa ngâu
Đứa ra trận chờn vờn tấm ảnh
Nén hương thầm: Con trú mưa đâu?
Cơn mưa dội đến rào rào
Giọt thánh thót như lửa hát
Giọt nặng trĩu nỗi trời xa lắc.