Sáng tác -> Sân khấu

Tình người tình đất quê tôi

Ngày cập nhật: 27/05/2016 00:00:00

Ca kịch một màn của VŨ MẠNH THI
(Tác phẩm tham gia Trại sáng tác kịch bản sân khấu hưởng ứng
cuộc thi “Tìm hiểu các loại mô hình HTX kiểu mới

NHÂN VẬT

Đức: Giám đốc HTX kiêm Chủ tịch HĐQT

Hiền: Sinh viên đại học nông nghiệp năm thứ 3 (hợp đồng)

Thùy Mai: Phụ trách kho quỹ HTX

Bích Thảo: Người thu mua rau an toàn ở siêu thị tỉnh

Ông Toan: Thành viên HTX

Em Tuấn: Học sinh cấp 2

Và một số vai quần chúng khác

Chuyện xảy ra vào buổi sáng tại lán trại một HTX kiểu mới vừa thành lập.

Màn mở:

Đức ngồi xem lại bản kế hoạch phát triển sản xuất của HTX thì ông Toan vào, tay cầm cuốc.

Toan: Tôi chào anh Đức!

Đức: Dạ, cháu chào chú! Thế nào, cái giếng khoan sáng nay có nước chưa chú?

Toan: Ôi dào!

(Vè)

Ở đó là phía đồi cao

Giềng khoan tám mét chẳng thấy chỗ nào nước nơi

Kiểu này gay lắm anh ơi

Hợp tác xã kiểu mới tôi e rồi dở dang

Mấy năm rồi ở làng quá khó làm ăn

Bà con bỏ xứ đi dần khắp nơi

Nghe anh tôi ở lại bám đất bám đồi

Nhưng tương lai mù mịt xa vời ước mơ.

Đức: Mấy năm rồi làm ăn cá thể mấy việc khó chẳng ai làm chú ơi

Dân gian có câu: Đũa một chiếc vếc không lên

(Lý Hoài Xuân)

Làm ăn có hội có thuyền

Nhiều người, nhiều người hợp lực mới làm nên

Có sức người sỏi đá cũng thành cơm

Bà con yên lòng tin vào ở chúng tôi

Toan: Anh đi Nhật về có thừa chút vốn,

Vợ làm ở trại dưỡng lão ở Đài Loan

(Vè)

Cổ phần góp vốn làm ăn với cộng đồng

Còn chúng tôi thì chỉ tay không

Cửa nhà cách trở hói sông tứ bề

Vay tiền ngân hàng đưa nhà thế chấp họ chê

Bán gà bán vịt vài triệu góp vốn e khó bề làm nên

Bây giờ tiến thoái lưỡng nan

Hợp tác xã kiểu mới tôi e khó khăn dài dài

Thôi! Chào anh tôi về

Đức: Chú không trở lại tiếp tục sản xuất ngoài ruộng rau à?

Toan: Nhà có tí việc tôi phải về.

(Ông Toan đi khuất, sân khấu còn mình Đức)

Đức: Ở dưới đất thấp đất khoan có nước

Chỉ mươi héc ta không đủ trồng rau

Bây chừ phát triển lên phía đồi cao

Đất khoan tám mét chẳng thấy chỗ nào nước nơi

Kiểu này bà con lại bỏ xứ đi thôi

(Đoản Xuân)

Non một tỉ bỏ ra

Để xây dựng hợp tác quê ta

Giúp mọi người có cuộc sống hơn xưa

Rủi đâu như thể con còng

Xe cát biển đông

Nhọc nhằn chẳng nên công

(Lúc này có tiếng gọi của Hiền từ ngoài vào)

Có nước rồi anh Đức ơi! Bà con ơi!

Có nước rôi! Nước tốt lắm! Tốt lắm!

Đức: Ai gọi tôi đó! Cô Hiền hả! Cái gì? Giếng khoan có nước rôi hả

Hiền: Giếng khoan sâu tám mét gặp phải đá dàn

(Vè)

Khoan thêm 2 mét nữa nước tràn trong veo

Mọi người phấn khích hò reo

Có chị cao hứng bảo vật heo ăn mừng

Bây chừ cây ngắn ngày phát triển lên đó quanh năm

Đức: Cải ngò, cà chua, đu đủ môt vùng tươi xanh

Hiền:

(Lý Hoài Xuân)

Sản xuất lấy ngắn nuôi dài

Rau màu, rau màu thay lúa thu nhập cao

Hợp tác bây giờ thay đổi nhiều vui sao

Việc khó có trăm người chung xây đời đẹp biết bao.

Đức: Thu Hiền! Bây giờ em cần gì

Hiền: Bây giờ giám đốc cấp cho em hai cái vòi sen về lắp 2 cái giếng mới khoan sáng nay.

(Đức gọi điện thoại cho Thùy Mai)

Đức: Bây giờ ta có tất cả mấy giếng khoan hả em.

Hiền: Có hai lăm cái ở vùng chuyên canh

Trên đồi dưới ruộng rau xanh

Mỗi ngày tươi tắm mấy lần thỏa thê

Rau đi đây đó trăm quê

Rau lên thị xã rau về biển Đông

Sáng nay 2 tấn rau xanh

Nhập vào siêu thị giá tăng mỗi ngày

Đức: Bà con ai cũng vui say

Miệt mài lao động thu nhập cao mỗi ngày

(Lúc này Mai, kho quỹ HTX xuất hiện, trên tay cầm 2 cái vòi sen)

Mai: Tôi chào anh Đức! Chào cô Hiền!

Đức: Chào cô Mai!

Hiền: Em chào chị Mai!

Mai: Phải! Chị nghe tin hai giếng khoan phía trên đồi sáng nay có nước

Vội vàng lấy vòi sen mang đến cho em

HTX mình chuyến nầy sẽ phát triển màu xanh

Rau an toàn bà con sẽ tăng nguồn thu nhập

(Đưa vòi sen cho Hiền, Hiền đỡ lấy)

Hiền: Dạ, cám ơn chị em phải đi gấp

Ra phía chân đồi lắp đặt vòi sen

Để chiều nay kịp tưới nước rau xanh

Đó là niềm vui của chúng mình phải không chị

Mai:

(Hò Quảng)

Em về phía chân đồi

Nắng hè như đổ lửa

Mũ đưa chị, nón đây dành em (trao nón)

Lỡ ốm đau khó khăn hợp mình

Ai giúp bà con

Hiền:

(Ca tiếp)

Em vẫn khỏe

Mai: Sức mình có hạn

Lỡ lâm bệnh, việc ai người đảm nhận

(Hiền đi, Đức, Mai nhìn theo)

Mai: Con bé suốt ngày vui như chim sáo

Chẳng quản nắng mưa chẳng ngại nhọc nhằn

Đang học đại học nông nghiệp mẹ mất nên phải dở dang

Về làm thuê làm mướn lang thang một thời

Hợp đồng với siêu thi thu mua rau sạch rau tươi

Thù lao quá thấp thế rồi bỏ đi

Về đây cuộc sống đổi đời

Suốt ngày làm lụng không lời kêu ca

Đức: Hợp tác mình có được cô Hiền là nhờ công lao của cô

Mai:

(Lý Chuồn Chuồn)

Đất lành chim đậu

Con chim hiền ngoan

Đức: Ai ai cũng thương

Mai: Cháu gắng giữ người cho tốt

Bền lâu, bên lâu cho hợp mình

Đức: Cháu không, cháu không vô tình

Mai: Nhìn nó cô càng thương

Thương mến nó vô cùng

Đức: Dạ! Cô ấy bây giờ là tài sản của HTX. Cháu phải có trách nhiệm với Hiền cô ạ.

Mai: Thôi, anh làm việc. Cô có công chuyện phải đi

(Mai vừa ra khuất, ông Toan vào)

Đức: Chào chú Toán!

Toan: Phải!

Đức: Có việc gì nữa không chú?

Toan: Tôi đến báo cho anh một việc quan trọng.

Đức: Việc gì mà quan trọng thế chú?

Toan: Thế ra anh chưa biết việc gì xảy ra liên quan đến hợp tác xã HTX sáng nay à?

Đức: Chưa chưa biết thực. Chú nói rõ hơn đi.

Toan: Sáng nay trên siêu thị từ chối không nhập rau của HTX thôn Hạ chúng ta.

Đức: Ai nói với chú việc nầy?

Toan: Mụ nhà tui sáng nay chở rau đi bán vừa điện về rau thôn Hạ bữa nay bị

nhiễm thuốc trừ sâu.

(Vè)

Ngày qua có mấy gánh rau

Đã bị phát hiện thuốc trừ sâu nặng mùi

Nay mình vi phạm bị người tẩy chay

Phen này hợp tác trắng tay

Bà con biết lấy chi để sống qua ngày khó khăn

Việc này phải tra hỏi cô Hiền

Đức:

(Kim Tiền)

Chớ nên vội ngờ oan

Biết thực hư cháu hỏi cô Hiền

Trong nông nghiệp cô ấy là kỹ sư

Không thể nào ngây thơ

Rau an toàn là rau sạch

Hóa chất, cấm không dùng phun rau

Giao ước rồi đó sao

Toan (ca tiếp):

Được người khen háo danh tham lợi

Rau đẹp xanh màu, chất cấm phun vào

Âm thầm ai biết ai hay

Đã hợp đồng, ai dám làm sai

Cứ tin như vậy che đậy điều gian

Chẳng ai quan ngại

Thế rồi lắm bậy.

Đức: Trời! Chỉ vì rau đẹp mà cô Hiền sử dụng chất cấm phun vào rau à? Tôi không tin! Tôi không tin

(Đức dứt lời, Thu Thảo vào)

Thảo: Cháu chào bác! Em chào anh!

Toan: Phải!

Đức: Chào cô!

Thảo: Xin lỗi, anh cho em hỏi thăm

Đức: Vâng, mời cô

Thảo: Đây có phải nơi sản xuất rau an toàn của HTX kiểu mới thôn Hạ không ạ?

Đức: Vâng! Chính đây HTX kiểu mời thôn Hạ vừa thành lập cách đây 6 tháng.

Thảo: Anh là…

Đức: Tôi là giám đốc, kiêm chủ tich hội đồng quản trị.

Thảo: Cách đây hơn 6 tháng HTX các anh có kí hợp đồng cung cấp rau an toàn cho siêu thị Sông Hiếu?

Đức: Đúng vậy! Có gì không cô?

Thảo: Tôi là Thảo, người của siêu thị Sông Hiếu.

Đức: Vâng!

Thảo:

(Vè)

Các anh đã vi phạm hợp đồng

Cung cấp rau sạch lại dùng thuốc sâu

CO C85 chất cấm phun rau

Ngày qua chúng tôi phát hiện 2 gánh rau trả về

Sáng nay tôi đột nhập ngoài kia

Vùng sản xuất rau hợp tác lượm được đem về chứng minh

Dối lừa trong việc làm ăn

Chạy theo chút lời quên rằng lương tâm

Giết người không súng không gươm

Pháp luật không để, lại tội mang suốt đời

Hợp đồng sẽ hủy ngay thôi

Thiệt hại sức khỏe các anh bồi cho dân

Đức: Cô bảo chúng tôi dùng chất cấm CO C85 tang chứng đâu?

Thảo: Tôi nói có sách, mách có chứng. Đây!

(Đưa ra chiếc vỏ chai đựng chất cấm, Đức cầm lấy. Thảo đi)

Đức: Xin cô từ từ để chúng tôi xác minh.

Toan: Rành tang chứng lý tình ngay gian

Chuyến nầy hợp tác nát tan

Kiểu mới kiểu cũ đội đoàn khác nhau

Đức: Ý định của chú thế nào rồi

Ở lại hợp tác hay dỡ rào tháo lui

Toan: Anh cho tôi nhận lại tiền cổ phần của tôi để gửi vào trong kia cho cháu xin việc.

Đức: Chú tìm cô Mai kho quỹ hợp tác vào đây tôi giải quyết.

Toan: Cám ơn anh!

(Toán đi. Đức gọi điện cho cô Hiền)

Đức: Cô Hiền đó hả? Vào đây! Vào ngay đây!

Tôi có tí việc cần gặp cô

(Hiền vào)

Hiền: Có việc gì thế anh Đức?

Đức (không nói, quốc mắt nhìn Hiền)

Hiền: Gọi em vào có gì anh trao đổi đi. Em đang bận việc ngoài kia.

Đức: Cô mang tên Hiền mà tâm địa không hiền chút nào.

Hiền: Có việc gì sao anh không nói thẳng mà bóng gió vậy?

Đức: Cô đóng kịch giỏi lắm.

Hiền: Ơ hay, em có đóng kịch gì đâu.

Đức: Không!

(Vè)

Những ngày cô cơ nhỡ xa quê

Bà con thôn Hạ đưa về cưu mang

Biết cô đang học đại học nông nghiệp khoa trồng trọt dở dang

Giao cô kỹ thuật chăm đồng rau xanh

Việc làm được cô bác ngợi khen

Thế rồi cô chạy theo thành tích như ngựa quen đường mòn

CO C85 độc hại cô dùng

Tưởng rằng rau sạch đã hợp đồng thì ai chê

Sáng nay siêu thị trả về

Rau xanh 2 tấn giờ cô thì tính sao

Hiền (vè tiếp):

Em không dùng chất cấm phun rau

Có kẻ dối trá đứa nào phải tìm cho ra ngay

Chúng hòng ném đá dấu tay

Trắng đen lẫn lộn để người lẫn ma

Rau sạch là của hợp ta

Còn rau thôn Hạ có mấy mươi nhà làm riêng

Đức: Vỏ chai bắt được quả tang

Tại nơi sản xuất rau hàng hợp ta

Kêu oan thề thốt cũng thừa

Ai mà tin được bụng cô thế nào

Hiền:

(Ca Đoản Xuân)

Đây có kẻ hại ta

Mượn tay người gắp lửa bỏ qua

Hòng phá hoại hợp tác quê ta

Em phải quyết đi tìm

Em đi tìm cho ra

Những kẻ xấu xa

Đức:

(Vè)

Kẻ xấu mà chờ cô tìm ra

Lấy gì để sống cho qua tháng qua ngày

Hàng trăm hàng chục con người

Trông vào hợp tác thế rồi tiêu tan

Nếu tìm không có kẻ gian

Thì gông kia cô sẽ người mang đi tù

Hiền: Từ ngày đặt chân về đây đến nay đã tròn 2 tháng

Mình đã dốc hết tâm lực xây dựng HTX giúp bà con

Thì nay phải chịu hàm oan

Bây giờ ai chứng minh cho mình tấm lòng trong sáng

(Lý chuồn chuồn)

Trách đời đen bạc

Ai đang tâm hại ta

Hay do số phận bày ra

Cái ác không hề tha thứ

Người ngay, người ngay mắc vòng

Kẻ gian, kẻ gian âm thầm

Thú vui trong lòng

Đức: Nếu có thêm đồng lãi thì hàng chục xã viên được hưởng

Riêng mình cô chẳng được là bao

Hợp tác xã kiểu mới chúng ta phải đặt chữ tín lên hàng đầu

(Vè)

Nếu đánh mất nó thì trước sau gì cũng dẹp sòng

Bây chừ đừng nói dài dòng

Nếu tìm không ra kẻ xấu để chỉ mặt thì hết đường làm ăn

Hiền: Giờ ta phải đi báo công an

Nhờ nhà chức trách xác minh việc này

Trắng đen phải được phơi bày

Chớ để kẻ gian lẫn với người ngay một sòng

(Hiền đi khuất, ông Toan và cô Mai vào)

Mai: Đây rồi, anh Đức đây rồi

Đức: Chào cô Mai

Mai: Bác Toan muốn rút hết tiền hai triệu đồng cổ phần.

Đức: Tôi có biết việc nầy. Bây giờ cô cho ông ấy nhận hai triệu đồng, rồi làm phiếu, tôi kí sau.

(Lúc nãy đến giờ ông Toan đứng thập thò ngoài cửa. Khi nghe Đức bảo với cô Mai cho rút tiền ông Toan chạy vào)

Toan: Tôi cám ơn anh Đức!

(Cô Mai đưa tiền cho Toán, Toán đi. Sân khấu còn lại cô Mai và Đức)

Mai (Với Đức): À nầy! Cô nghe nói siêu thị Sông Hiếu sáng nay không nhập rau của HTX mình do bị nhiễm hóa chất cấm phải không?

Đức: Phải!

Mai: Trời! Tại sao con Hiền dại dột đi làm chuyện nầy hỡi trời!

Đức: Chưa hẳn đâu cô Mai à

Mai: Cô không tin

(Vè)

Có kẻ ném đá dấu tay

Người của thôn Hạ ở ngoài hợp ta

Muốn rau xanh tốt mượt mà

Đã dùng chất cấm khi bị phát hiện đổ qua cho hợp mình

Bây giờ cháu buộc cô Hiền

Không đúng về lý lại gây bất bình cho xã viên

Việc nầy phải báo với công an

Phải làm cho rõ kẻ gian đứa nào

(Lúc nầy Thảo vào trên tay cầm tờ giấy)

Thảo: Đây là tờ biên bản ngừng nhập rau quả giữa siêu thị chúng tôi và HTX kiểu mới làng Hạ. Mời anh ký cho.

(Đức cầm tờ giấy xem qua định đặt bút ký thì Tuấn vào)

Tuấn: Các cô các chú ơi!

Cái vỏ chai thuốc đó không phải chị Hiền dùng để phun rau.

(Vè)

Mà cháu nhặt được nó ở dưới bờ sông

Định dùng bắt chấu giữa đồng chim ăn

Thế nhưng bỏ vào chấu chết nhăn răng

Nghe mùi ngai ngái cháu quăng ở bờ dường

Nơi vùng sản xuất rau xanh

Vừa rôi cháu thấy cô lượm cháu phân vân vô cùng

Sợ cô cho trẻ đem dùng

Đựng thức ăn nước uống vô cùng hiểm nguy

Chim ăn chim chết tức thì

Mai: Đó! Thế mà anh Đức lại nghi cô Hiền

Sự việc cháu Tuấn đã kể rõ ràng

Bây giờ chị Thảo, anh Đức phải minh oan cho cô Hiền

Giữ cô ở lại hợp mình

Hướng dẫn sản xuất giúp bà con hợp tác đi lên mỗi ngày

Thảo (nghi vấn): Có phải cô Hiền đang học dở đại học nông nghiệp khoa trồng

trọt quê ở Thiên An phải không?

Đức: Đúng. Cô có biết cô ấy à?

Thảo: Cách đây hai tháng cô ấy hợp đồng thu mua rau sạch cho siêu thị, nhưng lương tháng quá thấp nên bỏ đi tìm việc nơi khác.

(Ca hành vân)

Đã hai tháng rồi

Vắng bóng cô Hiền

Chẳng thấy tăm hơi

Tính tình cởi mở

Cần mẫn siêng năng

Luôn lo toan công việc

Mai (ca tiếp):

Người như thế

Lẽ nào đang tâm, hại bà con

Kiếm đồng tiền bởi vì chút lợi

Đức (ca tiếp):

Tôi đây cũng nghĩ vậy

May thay được minh oan

Tội nghiệp cô Hiền

Họa vô đơn chí

Chút nữa mang vào thân

(Lúc này Hiền xuất hiện trên tay cầm túi tư trang. Thảo thấy Hiền giả vờ lánh mặt)

Mai: Kìa cháu Hiền!

Đức: Cô Hiền!

(Hiền không nói đưa tay chấm nước mắt)

Mai: Cháu định đi đâu mà khăn gói đó?

Đức: Em định đi đâu?

Hiền: Em cũng chẳng biết mình còn đi đâu được nữa

(Lý năm canh)

Thân phận trôi nổi

Biết đi về đâu

Về đâu phương trời vô định

Giờ đây lòng em tan nát

Như hoa lìa cây

Lìa cây chim xa đàn

Còn mong chi tương lai

Đức: Không! Em không đi đâu hết.

Mai: Cháu đã được minh oan rồi.

Hiền (chua chát): Ai minh oan cho tôi?

Tuấn: Cháu! Cháu đã minh oan cho cô, cháu đã minh oan cho cô.

Hiền: Cháu minh oan cho cô, cô cảm ơn. Nhưng đây mới chỉ có anh Đức, Giám đốc HTX và cô Mai kho quỹ của hợp tác, còn siêu thị Sông Hiếu người ta không nhập rau cho HTX, hàng trăm con người lấy gì để sống bây giờ (đưa tay chấm nước mắt, Thảo xuất hiện).

Thảo: Có chị đây.

Hiền: Trời! Chị Thảo!

Thảo: Hiền! Chị làm chứng về việc cháu Tuấn minh oan cho em.

Hiền: Thế hai tấn rau của HTX thôn Hạ sáng nay bị siêu thị từ chối không nhập, nay thế nào hả chị?

Thảo: Lát nữa trở về chị đề nghị siêu thị tái nhập hai tấn rau đó của HTX kiểu mới thôn Hạ sáng nay bị ách lại.

Đức: Thế thì hạnh phúc cho chúng tôi quá, hạnh phúc cho bà con HTX kiểu mới thôn Hạ.

Tất cả:

(Lý tình tang)

Quê mình trìu mến thân thương

Mỗi ngày thêm rộng con đường đi lên.